11 kwietnia 2011 r. Szkołę Podstawową nr 3 im. Żołnierza Wojsk Ochrony
Pogranicza w Darłowie odwiedził miejscowy wolontariusz – Pan Kazimierz
Kalinowski, działający w Błękitnym Patrolu w ramach jednej z największych
organizacji ekologicznych – WWF Polska. W spotkaniu zorganizowanym przez
nauczycielkę przyrody – Monikę Kosowską brali udział uczniowie V C.
Pan Kazimierz, człowiek, który spędził na morzu wiele lat jako rybak,
opowiadał o programie ochrony ssaków bałtyckich przed wyginięciem.
Scharakteryzował trzy gatunki fok występujących w naszym morzu: szarą,
obrączkowaną i pospolitą, którą wbrew swej nazwie najtrudniej spotkać. Dużo
czasu poświęcił na omówienie działalności helskiego fokarium, które jest
koordynatorem wszelkich akcji wspomagających bałtyckie foki. Można w nim
oczywiście spotkać kilka z nich, zobaczyć karmienie i posłuchać o ich
zwyczajach. Wolontariusz zwrócił także uwagę na płochliwe morświny, których
jest niewiele w Bałtyku i raczej można je zobaczyć na pełnym morzu.
Najważniejsze dla uczniów były informacje dotyczące zachowania się w
sytuacji znalezienia foki lub morświna na plaży, ponieważ rozpoczął się okres
rozrodu i wiele, szczególnie młodych, fok odpoczywa na brzegu. Przede
wszystkim należy zadzwonić na numer Błękitnego Patrolu 0-795 536 009,
dzięki czemu wolontariusze pojawią się na miejscu spotkania ze zwierzęciem.
Należy pamiętać, że są to dzikie osobniki, a nie maskotki i mogą boleśnie
ugryźć. Foki wychodzą na plaże, aby odpocząć, a ciekawscy gapiowie zmuszają
je do dalszej wędrówki. Nie wolno podchodzić do foki i pod żadnym pozorem jej
dotykać. Nie trzeba jej także polewać wodą, ponieważ jest zwierzęciem nie
tylko wodnym, ale również lądowym. Polewanie jest wskazane w przypadku
morświnów. Smutnym przykładem kłopotów bałtyckich ssaków była wiadomość o
śmierci znalezionej ostatnio w Mielnie małej foki, która nie przeżyła
prawdopodobnie z powodu stresu wywołanego dużą ilością ludzi i zamieszaniem
wokół niej.
Pan Kalinowski opowiadał także o zastosowaniu systemów odstraszających ssaki
od ustawionych do połowów sieci rybackich, które są dla nich wielkim
niebezpieczeństwem. Na szczęście coraz częściej rybacy wiedzą jak należy
postępować w takich sytuacjach.
Oprócz programu ochrony fok i morświnów zaprezentowano także informacje o
innych akcjach prowadzonych przez World Wildlife Fund. Jedną z nich jest
program ratowania rysi w Polsce. Głównym celem projektu jest przywrócenie ich
populacji na obszarach, gdzie jeszcze niedawno występowały w naturze. Obecnie
szczególnie zagrożone są rysie z lasów północno-wschodniej Polski. Żyje ich
tam zaledwie 60. Dlatego WWF już pracuje nad
odtworzeniem populacji rysi w lasach mazurskich, gdzie te zwierzęta stale
występowały jeszcze 20 lat temu. Oprócz zbyt małej populacji, kolejnym
zagrożeniem dla tego gatunku jest brak dogodnych miejsc do życia. Rysie
potrzebują rozległych i bogatych w zwierzynę lasów. Obszary leśne w Polsce
coraz częściej są przecinane terenami zabudowanymi, polami i siecią dróg. To
wszystko uniemożliwia tym płochliwym zwierzętom swobodne przemieszczanie się
i szukanie odpowiednich siedlisk. WWF chce poprawić
warunki do migracji, tak, aby odtworzyć łączność pomiędzy poszczególnymi
populacjami rysi, ułatwiając im tym samym rozmnażanie oraz poszukiwanie
pożywienia. Z inicjatywy WWF powstają mapy korytarzy migracyjnych (pasów
drzew i zarośli), które mogłyby połączyć obszary, na których rysie już
występują. Sytuację rysi pogarsza brak wystarczającej ilości
pożywienia. Polują one głównie na sarny i jelenie, a w ostatnich latach
liczebność tych zwierząt w miejscach występowania rysi zmniejszyła się
kilkukrotnie. W rezultacie rysie nie znajdują odpowiedniej ilości pokarmu.
Brak pożywienia powoduje, że nie mogą wykarmić swoich
młodych. Niedożywione kocięta częściej chorują i giną - przeżywa mniej niż
połowa małych rysi. WWF chce zmienić tę sytuację. W tym celu przekonuje
myśliwych, aby ograniczyli odstrzały tych zwierząt w miejscach występowania
rysi. Jednocześnie prowadzi działania na rzecz poprawy sytuacji pokarmowej
saren i jeleni.
Dzieci zadawały sporo ciekawych pytań, na które szczególny gość wyczerpująco
odpowiadał. Na zakończenie odbył się quiz, po którym najaktywniejsi
uczestnicy otrzymali nagrody książkowe o tematyce ekologicznej. Pan Kazimierz
przekazał również morskie poradniki pt. „Instrukcja obsługi Bałtyku”, które
zostały rozdane uczniom przygotowującym się właśnie do Szkolnego Konkursu
Wiedzy o Bałtyku, który odbędzie się w kwietniu w darłowskim Kinie Bajka.
Monika Kosowska
|