|
17 maja 2012 r. w naszej szkole gościła grupa uczennic z Gimnazjum nr 3 im.
Ratowników Morskich w Dąbkach wraz z nauczycielem fizyki Panem Hubertem
Paszkiewiczem. Klasa 6e na własne oczy mogła się przekonać, że fizyka to nie
tylko wzory, liczby, wektory, tensory, hipotezy czy teorie, ale także to
wszystko, co nas otacza. Przedstawione doświadczenia dotyczyły takich działów
jak: optyka, dynamika, fizyka kinetyczno-molekularna, hydrostatyka,
aerostatyka, termodynamika czy prąd elektryczny.
Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy lub być może nie wiemy, że światło
słoneczne, czy sztuczne tak naprawdę nie jest białe. Jest ono mieszaniną
świateł barwnych m.in. fioletowego, indygo, niebieskiego, zielonego, żółtego,
pomarańczowego czy czerwonego. Możemy się o tym przekonać podczas deszczu w
słoneczny dzień, kiedy na niebie obserwujemy tzw. tęczę. Jest ona dowodem na
rozszczepienie światła białego na światła barwne. Aby nam to udowodnić
uczennice z gimnazjum wykorzystały krążek wielobarwny Newtona, który
przedstawia zjawisko odwrotne, mieszając ze sobą kilka barw. Po wprowadzeniu
go w ruch obrotowy, wydawał się on prawie biały.
Słodząc herbatę czy soląc zupę dodajemy do nich przyprawy, gdy roztwory te są
gorące. Wówczas ruch cząsteczek ciał jest szybszy i sól czy cukier szybciej
się rozpuszczają. Zazwyczaj jeszcze mieszamy, co również ma wpływ na zjawisko
rozpuszczalności ciał stałych oraz ciekłych. Gimnazjalistki z Dąbek
udowodniły to pokazując dyfuzję gencjany w wodzie ciepłej i zimnej. Podobne
zjawisko występuję w gazach. Pamiętajmy, aby latem nie pompować kół roweru
zbyt mocno! Cząsteczki wypełniające dętkę przyspieszą, co może ją rozsadzić.
Starsze koleżanki pokazały nam tę przemianę za pomocą gorącej wody i szklanki
nakrytej balonem.
Dzięki sile tarcia możemy chodzić – nasze stopy trzymają się podłoża,
przedmioty nie zsuwają się ze stołu, szafa nie ślizga się po podłodze, a koła
samochodu mogą się toczyć po jezdni. To właśnie siła tarcia jest za to
odpowiedzialna. Uczniowie klasy szóstej mogli się przekonać o jej sile,
ciągnąc grzbiety dwóch książek, których kartki były poprzekładane między
sobą. Niestety nie udało się ich rozdzielić. Istnienie napięcia
powierzchniowego cieczy powoduje, że lekkie przedmioty mogą utrzymywać się na
powierzchni wody np. niektóre liście, piórka czy dobrze nam znany pluskwiak
wodny nartnik.
Latem, gdy jest gorąco asfalt robi się miękki i łatwo się odkształca.
Nagrzewają i wydłużają się druty wysokiego napięcia. Wzrastająca temperatura
powoduje, że cząsteczki stają się bardziej ruchliwe, a cała substancja
zwiększa swoją objętość. Zimą z kolei jest zupełnie odwrotnie. Takie zjawisko
nosi nazwę rozszerzalności temperaturowej. Ma ono ogromne znaczenie w
przemyśle i w budownictwie. Do szybkiego zaprezentowania tego działania
natury gimnazjalistki wykorzystały dylatoskop oraz pierścień Gravesandego.
Na koniec zajęć, każdy szóstoklasista pod okiem doświadczonego fizyka, mógł
samodzielnie wykonać doświadczenie. Uczniowie skonstruowali „Nurka
Kartezjusza”, na którym zobaczyli działanie
prawa wyporu
hydrostatycznego
Archimedesa
oraz
prawo Pascala.
Serdecznie dziękujemy naszym gościom z Gimnazjum nr 3 w Dąbkach - Panu
Hubertowi Paszkiewiczowi oraz jego podopiecznym: Klaudii Glaza, Dominice
Boruckiej oraz Agacie i Marcie Ziemlewskim, które w ten sposób zaprezentowały
swój projekt gimnazjalny „Fizyka wokół nas”, udowadniając, że z tą dziedziną
nauki warto być „za pan brat”.
Monika Kosowska
|
